Τι κουβαλάει ο φροντιστής κάθε μέρα στη βαλίτσα του; Τι θα ήθελε να κρατήσει από αυτά τα φορτία και τι να αφήσει πίσω, στην προσπάθεια να αναπνεύσει και να ξαναβρεί τον εαυτό του; Αυτά τα ερωτήματα τέθηκαν στην Ομάδα Φροντιστών, μια ομάδα ανθρώπων που μοιάζει να διασχίζει την ίδια δύσβατη κι αόρατη διαδρομή, αλλά με διαφορετικά βήματα, διαφορετικά βάρη και διαφορετικούς στόχους. Όμως, παρά τις διαφορές τους, οι απαντήσεις ήταν εντυπωσιακά ομοιόμορφες. Μια κοινή «βαλίτσα», μια κοινή θλίψη, μια κοινή ελπίδα.
Στην καθημερινότητά τους, οι φροντιστές κουβαλούν φόβο για την πορεία της ασθένειας. Η αγωνία τους για το πώς θα ξυπνήσει κάθε πρωί ο άνθρωπός τους, η ανησυχία για τη σωματική και ψυχική του κατάσταση, είναι ορισμένες από τις πρωταρχικές/πηγαίες σκέψεις του κάθε φροντιστή. Όμως, το βάρος δεν είναι μόνο συναισθηματικό, αλλά και πρακτικό. Η διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής, η καθημερινή επιμέλεια του σπιτιού, ο προγραμματισμός των ιατρικών ραντεβού, είναι κάποια από τα βαριά «αντικείμενα» που γεμίζουν τις «βαλίτσες» τους.
Τι θα ήθελαν οι φροντιστές να βγάλουν από τις βαλίτσες τους; Η ερώτηση αυτή ακούγεται σχεδόν σαν αίτημα για μια νέα αρχή. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι τόσο απλά. Οι φροντιστές πολλές φορές αδυνατούν να απαλλαγούν από τον φόβο και την αγωνία, από την απογοήτευση και τη στεναχώρια, που συχνά ταλανίζουν την καθημερινότητά τους. Εν τούτοις, η επιθυμία για ένα καλύτερο αύριο, για λίγη ανακούφιση είναι πάντα εκεί.
Ολοκληρώνοντας η Ομάδα τον κύκλο της, ο καθένας και η καθεμία έφυγε με τη δική του/της «νέα βαλίτσα», η οποία είναι πλέον γεμάτη από ελπίδα και όνειρα. Όνειρα που ίσως φαίνονται μικρά, αλλά έχουν μεγάλη σημασία για την ψυχική ισορροπία τους. Για παράδειγμα:
- «Θα ήθελα περισσότερο χρόνο να ζωγραφίσω ξανά, να ξαναβρώ τη δημιουργικότητά μου.»
- «Περισσότερη γυμναστική, για να διατηρηθώ υγιής και να έχω τη δύναμη να συνεχίσω.»
- «Θα ήθελα να προσπαθήσω να είμαι πιο ήρεμη όταν επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια και πράξεις, να μπορώ να τον ακούω με υπομονή.»
- «Η ψυχολόγος με βοηθάει να αντλώ δύναμη για εμάς τους δυο, και θέλω να συνεχίσω.»
- «Θα ήθελα να προσθέσω στη βαλίτσα μου εκδρομές με φίλους και στιγμές χαλάρωσης, να χορέψω και να γελάσω ξανά.»
- «Θα ήθελα μερικές μέρες μακριά από το σπίτι για να ανασυγκροτηθώ, για να φέρω πίσω τη χαμένη μου ενέργεια.»
- «Περισσότερη ενασχόληση με τα λουλούδια και τη βεράντα μου, να φροντίσω κάτι που με ευχαριστεί και με ηρεμεί.»
Αυτές οι φαινομενικά μικρές, προσωπικές επιθυμίες, είναι τα μόνα φορτία που δύνανται να προσθέσουν στη «βαλίτσα» τους, χωρίς ενοχές, χωρίς δισταγμούς.
Άλλωστε, το να φροντίζεις κάποιον άλλον δεν πρέπει να σημαίνει αυτομάτως ότι ξεχνάς να φροντίζεις τον εαυτό σου. Ο φροντιστής, όσο κι αν η καθημερινότητά του είναι γεμάτη με θυσίες και κόπο, χρειάζεται να βρει χώρο και χρόνο να αναπνεύσει. Το ταξίδι αυτό, όσο δύσκολο κι αν είναι, μπορεί να φέρει αρκετές στιγμές φωτός, αρκεί να μη ξεχάσουν ποτέ ότι το δώρο της φροντίδας είναι, πρώτα απ’ όλα, η φροντίδα προς τον εαυτό.
Ήρια Μεγαγιάννη
Ψυχολόγος- Νευροψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
