Πολλά ερωτήματα τίθενται τα τελευταία χρόνια, για την βοήθεια που μπορούν να πάρουν από μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία, ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Όταν μιλούμε για αυτοάνοσα νοσήματα εννοούμε τις χρόνιες ασθένειες κατά τις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού στρέφεται εναντίον του ίδιου του σώματος του ανθρώπου που έχει δημιουργηθεί για να προστατέψει, δημιουργώντας βλάβες στα κύτταρα , στους ιστούς και κατ’ επέκταση στα όργανα του.
Δεν έχει νόημα να παραθέσω λίστα με τις ασθένειες που θεωρούνται αυτοάνοσες ( μια τέτοια λίστα μπορούμε να τη βρούμε παντού), έχει νόημα όμως να επικεντρωθούμε στις πιθανές αιτίες, αλλά κυρίως στην βοήθεια που μπορούν να πάρουν οι ασθενείς μέσω της ψυχοθεραπείας. Οι ενδείξεις που έχουμε από τα άτομα που έχουν παρουσιάσει κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, συνδέονται με γενετικούς, περιβαλλοντικούς, ορμονικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Το ιστορικό των ασθενών με αυτοάνοσα νοσήματα δείχνει συνήθως ότι στην άμεση αλλά και ευρύτερη οικογένεια υπάρχει τουλάχιστον ένα άτομο που έχει παρουσιάσει στο παρελθόν αυτοάνοσο νόσημα, όχι απαραίτητα το ίδιο . Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχει γονιδιακή προδιάθεση πού αναλόγως με τις συνθήκες, δίνει το έδαφος για την εμφάνιση του αυτοάνοσου νοσήματος στα άτομα. Οι συνθήκες εδώ αφορούν σε δύο κυρίως παράγοντες την διατροφή και την ψυχολογική πίεση . Η ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος μέσα από μια ισορροπημένη και πλούσια σε θρεπτικές ουσίες διατροφή φαίνεται ότι μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης χρόνιων νοσημάτων γενικότερα.
Σε σχέση όμως με τα αυτοάνοσα νοσήματα οι συνθήκες παρατεταμένης ή επαναλαμβανόμενης ψυχολογικής πίεσης φαίνεται ότι είναι καθοριστικός παράγοντας εμφάνισής τους. Μέσα από την θεραπευτική μου εμπειρία ένας βασικός παράγοντας είναι η απουσία προσωπικής ενημερότητας του ατόμου για την πίεση την οποία υφίσταται. Ψυχολογική πίεση που μπορεί να προέρχεται από απαιτητικές επαγγελματικές υποχρεώσεις ,μειωμένο προσωπικό χρόνο ή ελλιπή ψυχαγωγία και σωματική ξεκούραση. Ψυχολογική πίεση που μπορεί να πηγάζει από δυσλειτουργικές προσωπικές σχέσεις, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις ή άλυτα προσωπικά θέματα που φέρει το άτομο από προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες και που τείνει να αγνοεί ή να περιθωριοποιεί.
Συνήθως το αυτοάνοσο νόσημα λειτουργεί αφυπνιστικά για το άτομο το οποίο νοσεί και όσο πιο άμεσα ζητήσει ψυχολογική βοήθεια για να διαχειριστεί καταρχήν για τον εαυτό του τις στρεσογόνες καταστάσεις, τόσο φαίνεται ότι υπάρχει τάση για σταθεροποίηση της νόσου, παράλληλα με την φαρμακευτική αγωγή.
Στην ψυχοθεραπεία η εμφάνιση ενός αυτοάνοσου νοσήματος σημαίνει ένα ηχηρό καμπανάκι για τη σταδιακή συναισθηματική και λειτουργική απεμπλοκή του ατόμου από καταστάσεις που νομίζει ότι αντέχει, αλλά στην πραγματικότητα διαχειρίζεται με ελλιπή προστασία για τον εαυτό του. Σε αυτή την διαδικασία η εδραίωση μιας ειλικρινούς και αμοιβαίας εκτίμησης σχέσης με τον θεραπευτή είναι κομβικής σημασίας για την πορεία της ψυχοθεραπείας και την καλύτερη σωματική ανταπόκριση του ατόμου.
Πηγές: Efficacy of Cognitive Behavioural Therapy for the treatment of Chronic Stress in Patiens with Lupus Erythematosus A Randomised Controlled Trial.Psychother Psychosom 2010;79;107-115. Salzano,R(2003) Taming stress,Scientific American,298,88-98 Maes,M.,Bosmans,E.,Meltzer,H.,Scharpe,S.,and Suy,E.,(1993)Psychiatric disorders and immune activity.Advances :The Journal of Mind and Body Health,10,49-52. Matthew Bambling,Mind,Body and Heart,Psychotherapy in Australia,vol12No2,February2006.