Θα ξεκινήσω αυτό το άρθρο με μια παρατήρηση. Οι άνθρωποι που κατά τη διάρκεια της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που βιώνουμε στην χώρα μας, βρίσκονταν ή άρχισαν ψυχοθεραπεία, αντιμετώπισαν όλη αυτή την ψυχοκοινωνική αναστάτωση «διαφορετικά».
Αυτό το «διαφορετικά» θα προσπαθήσω να το αναλύσω, μέσα από την εμπειρική παρατήρησή μου, από την θέση μου ως ψυχοθεραπεύτρια, αλλά και με το μοίρασμα κάποιων σκέψεων, όλ’ αυτά τα χρόνια με συναδέλφους ψυχολόγους, που λίγο ως πολύ συμπλέουμε στις παρατηρήσεις μας.
Οι άνθρωποι που έχουν αποφασίσει να βάλουν στη ζωή τους το »Δώρο της Ψυχοθεραπείας» – Irvin. D. Yalom (2004), σπάνια το έκαναν μόνο από μια εσωτερική παρόρμηση ή περιέργεια για το πως είναι αυτή η διαδικασία. Οι περισσότεροι που ξεκινούν μια ψυχοθεραπευτική πορεία, έχουν ωθηθεί σε αυτή την απόφαση, από μια κρίση που προέκυψε στη ζωή τους. Ένας χωρισμός, ένα σωματικό σύμπτωμα, μια δυσλειτουργκή σχέση ή μια κρίση στην οικογενειακή ισορροπία, είναι μερικοί μόνο από τους λόγους που μπορεί κάποιος να επιζητήσει την βοήθεια κάποιου ψυχοθεραπευτή. Κάποιοι απ’ αυτούς που αποφάσισαν να βάλουν αυτή τη νέα συνθήκη στη ζωή τους, επένδυσαν το χρόνο, τα χρήματά τους αλλά κυρίως την εμπιστοσύνη τους, σε μια διαδικασία που τουλάχιστον στην αρχή φαίνεται ασαφής.
Παρατηρώντας αυτούς τους ανθρώπους αυτά τα τελευταία χρόνια, που αυτό που γνωρίσαμε στη χώρα μας είναι καθ’ όλα πρωτόγνωρο, θα έλεγα ότι η η συνολικότερη αποσταθεροποίηση σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, είχε απ’ αυτή τη μερίδα των ανθρώπων, μια άλλου τύπου αντιμετώπιση. Οι πρωτόγνωρες συνθήκες δεν αντιμετωπίστηκαν με πανικό, η κοινωνική πίεση βρήκε «μαλακό μαξιλάρι»στην οικειότητα και την αλληλεγγύη της ψυχοθεραπείας, είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο. Άνθρωποι που με πολλή προσπάθεια και πολλές φορές πόνο, έχουν κατορθώσει να βάλουν σε τάξη τη ζωή τους αφού ήρθαν αντιμέτωποι με δύσκολες προσωπικές εμπειρίες, έδειξαν στωικότητα και αξιοθαύμαστες διαχειριστικές ικανότητες στις προκλήσεις που προέκυψαν από τα καινούρια οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα.
Με συνέπεια και εμπιστοσύνη, οι άνθρωποι που είναι σε θεραπευτική διαδικασία ή που την έχουν ολοκληρώσει τα προηγούμενα χρόνια, αντιμετώπισαν την κρίση πραγματικά σαν ευκαιρία για εσωτερικές και εξωτερικές αλλαγές. Κατά την διάρκεια της ψυχοθεραπείας έχουν γνωρίσει και βιώσει ότι για την προσωπική ανάπτυξη, η συγκέντρωση στον εαυτό μας και η ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης, βοηθάει να συνδεθούμε με εκείνη την πλευρά της ζωής, που μπορεί να μας οδηγήσει στην έξοδο από τα προσωπικά και συστημικά αδιέξοδα.
Έχουν μάθει πόσο θεραπευτικό είναι να διαχωρίζουν το προσωπικό τους από το μαζικό συναίσθημα και να στέκονται με ουσιαστικά δημιουργική σκέψη απέναντι στις εξωτερικές συνθήκες, κάνοντας επιλογές που προκύπτουν από παρατήρηση, επεξεργασία και σύνθεση των δεδομένων. Έχουν μάθει να εκτιμούν στη ζωή τους πολύτιμες αξίες και συνθήκες που συνήθως οι άνθρωποι δεν εκτιμούμε, αλλά μόνο όταν κινδυνεύουμε να χάσουμε.
Όλα τα παραπάνω και πολύ περισσότερα, οι άνθρωποι που είναι σε θεραπευτική διαδικασία δεν χρειάστηκε να τα ανακαλύψουν με ένα βίαιο τρόπο, μέσα από τις δύσκολες κοινωνικές συνθήκες που προέκυψαν. Τα έχουν α) επεξεργαστεί νοητικά και συναισθηματικά, β)μοιραστεί με τον θεραπευτή τους ή την ομάδα τους και, εν τέλει, γ) κατακτήσει στην διάρκεια αυτής της διαδικασίας, όντας έτσι, μέσα σ’αυτή την αναταραχή αρκετά πιο έτοιμοι και συνδεδεμένοι με το νόημα της ζωής μέσα από έναν άλλο τόπο, που σίγουρα δεν είναι υλικός.
Μέχρι την στιγμή που μοιράζομαι μαζί σας αυτές τις σκέψεις, δεν έχω ενημερωθεί για κάποια έρευνα που γίνεται πάνω σε αυτές τις παρατηρήσεις από κάποιο ερευνητικό φορέα. Η καταγραφή όμως αυτών των σκέψεων,με κάνει να συνειδητοποιώ ακόμα περισσότερο την τύχη που είχα και έχω να είμαι κοντά σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, σε αυτές τις δύσκολες στιγμές.
Μιρέλλα