Μπορεί μια ταινία να είναι αφορμή για ένα άρθρο για τις σχέσεις; Όλη η ζωή μπορεί να είναι αφορμή για ένα άρθρο και η τέχνη ένα μέρος της. Ένα βιβλίο ή ένα τραγούδι. Η «Ιστορία Γάμου» μια σύγχρονη ιστορία σχέσεων, εμπεριέχει τόσα θέματα που απασχολούν το σημερινό ζευγάρι, όσο και τη δεκαετία του 2000 η «Ιστορία της Ζωής μας» του Ρομπ Ρέινερ με το απαιτούμενο όμως “Happy End” για την εποχή.
Οι άνθρωποι λένε ιστορίες. Τα ζευγάρια λένε ιστορίες. Οι ιστορίες αυτές περιέχουν την δική τους αλήθεια, αλλά και την αλήθεια των άλλων, όπως τη βίωσαν οι ίδιοι. Η δυσκολία φαίνεται πως είναι να φτιάξουν μια κοινή ιστορία. Μια ιστορία διαφορετικότητας και σύνθεσης, πολυπλοκότητας και απλότητας. Η ταινία ξεκινά με μια διήγηση των πραγμάτων που αγαπά ο ένας στον άλλον στον σύμβουλο γάμου, σε μια προσπάθεια να θυμηθούν και οι δύο, γιατί είναι μαζί. Ο θυμός που επικρατεί δεν επιτρέπει την συνέχιση της διαδικασίας, είναι αρκετός όμως για να ωθήσει το ζευγάρι στο χωρισμό.
Γιατί αυτό συμβαίνει; O ερωτάς, όπως πολύ καθαρά βλέπουμε στην ταινία, είναι η έλξη του διαφορετικού. Τι είναι αυτό που δυσχεραίνει την προσπάθεια των ζευγαριών να συνταιριάξουν μέσα στη σχέση τα διαφορετικά στοιχεία της προσωπικότητας τους; Ο φόβος της συγχώνευσης; Ο φόβος της αφομοίωσης των προσωπικών αναγκών στις ανάγκες του άλλου; Από κοινωνιολογική άποψη είναι τα κοινωνικά στερεότυπα που κυρίως οι γυναίκες δεν υποστηρίζουν πια ή όπως κάποια στιγμή αναφέρεται στην ταινία η κοινωνία κρίνει τη γυναίκα με αυστηρότερα πρότυπα, περιμένει περισσότερα από αυτήν. Είναι αλήθεια και αν ναι, γιατί άραγε; Είναι αυτή που πρέπει να κάνει τις περισσότερες υποχωρήσεις σε θέματα καριέρας, αναγκών ή ονείρων; Είναι αυτή που καλείται εν τέλει να συγχωνευτεί;
Ως θεραπευτές ζευγαριού και οικογένειας, αυτό που παρατηρούμε σαν τάση είναι η δυσκολία των ανθρώπων καταρχήν να συνδεθούν και σε ένα δεύτερο επίπεδο να εμβαθύνουν στην σχέση. Ζούμε στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και αναζήτησης συντρόφων. Αυτό επηρεάζει κατά πολύ την προσωπικότητα των ανθρώπων και τους δίνει την ψευδή αίσθηση ότι είναι πιο εύκολο να κάνεις σχέσεις. Άλλο όμως είναι η δυνατότητα συνάντησης η γνωριμίας και άλλο η δημιουργία σχέσης.
Η κοινωνιολόγος Εβά Ιλούζ υποστηρίζει ότι η αναζήτηση συντρόφων μέσω εφαρμογών, έχει ως κύριο χαρακτηριστικό τη «μη δέσμευση». Το επιλέγω να μην επιλέξω γίνεται ένας ουσιαστικός τρόπος έκφρασης του σύγχρονου Εγώ, που συνδέεται με την ανάπτυξη της καταναλωτικής κουλτούρας. Μια σύντομη ικανοποίηση και τέλος. Αποτέλεσμα αυτής της σύγχρονης τάσης είναι το «situationship», μια σχέση με έμφαση στο σεξ και με εκ των προτέρων ημερομηνία λήξης.
Η οπτική της Ιλούζ συνάδει με την εντύπωση των ανθρώπων ότι είναι εύκολο το πέρασμα από τη μία σχέση στην άλλη, μέσα από τις πολλαπλές επιλογές που δίνει η τεχνολογία. Στην ψυχοθεραπεία καθημερινά, παρατηρούμε και δουλεύουμε με τη δυσκολία των ζευγαριών στη δόμηση της εμπιστοσύνης, στο σεβασμό στις ανάγκες του άλλου, στη δυσκολία ακρόασης. Στην «Ιστορία Γάμου», ένα από τα παράπονα της γυναίκας είναι ότι ο σύζυγός της δεν άκουγε τις επιθυμίες της και δεν υποστήριζε τα όνειρά της. Αν δεν γίνεται όμως κάτι τέτοιο από τη μεριά και των δύο, η σχέση παραμένει σε υβριδικό επίπεδο ανάμεσα σε σχέση και σε μη σχέση. Δεν αναπτύσσεται, δεν εξελίσσεται. Αν τα ζευγάρια έχουν κοινή επιθυμία για κάτι τέτοιο, η θεραπεία ζευγαριού μπορεί να βοηθήσει στην εξέλιξη αυτή, διευκολύνοντας την έκφραση συναισθημάτων και των δύο, την δημιουργική έκφραση των φόβων τους, την ακρόαση των αναγκών του άλλου, την αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων «κάτω» από την προφορική επικοινωνία.
Στην «Ιστορία Γάμου» το ζευγάρι οδηγείται σε έναν επώδυνο χωρισμό, επιτρέποντας στους δικηγόρους να καταστρατηγήσουν βασικές αξίες και συναισθήματα που φανερά έχουν. Είναι αυτή όμως λύση ή απλώς το αποτέλεσμα από το περιβάλλον επιρροής. Δεν υπάρχουν εύκολες σχέσεις. Η ανάγκη όμως των ανθρώπων να αγαπούν και να αγαπιούνται είναι ζωτική και ας πολιορκείται από την τεχνολογία του εφήμερου.
Προτείνονται :
– Ιστορία Γάμου, 2019, Netflix
– H Ιστορία της Ζωής μας, 1999
– Το τέλος του Έρωτα – Εβά Ιλουζ, στη γαλλική γλώσσα La Fin de l’ amour Εva Illouz, Editions Seuil
– Τρίγωνα στην οικογένεια – Murray Bowen, Ελληνικά Γράμματα.
